Digitaal burgerschap: verantwoord deelnemen aan onze online samenleving

Technologie is niet meer weg te denken uit onze maatschappij. We communiceren, werken en ontspannen via digitale kanalen. Maar hoe doen we dat op een verantwoorde manier? Digitaal burgerschap gaat over de vaardigheden, kennis en houding die nodig zijn om bewust, kritisch en actief deel te nemen aan de digitale samenleving. In een wereld waarin online en offline steeds meer vervloeien, vraagt dit nieuwe vormen van verantwoordelijkheid – van individuele burgers, organisaties en overheden.

Wat is digitaal burgerschap?

Digitaal burgerschap omvat de normen, waarden en vaardigheden voor verantwoordelijk gebruik van digitale technologieën. Het gaat om bewust en veilig navigeren in de online wereld, maar ook om actieve participatie. Een digitale burger begrijpt de impact van zijn online gedrag, respecteert de rechten van anderen, en draagt bij aan een positieve digitale cultuur.

Katja Schipperheijn

Digitale burgertjes

In 'Digitale burgertjes' biedt Katja Schipperheijn een praktisch stappenplan voor ouders en opvoeders om kinderen te begeleiden in hun digitale ontwikkeling. Het boek laat zien hoe we kinderen kunnen helpen uitgroeien tot bewuste digitale burgers die technologie verantwoord gebruiken.
Boek bekijken

€ 29,99

Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen

De basis voor goed digitaal burgerschap wordt al op jonge leeftijd gelegd. Kinderen groeien op in een wereld waarin digitale middelen alomtegenwoordig zijn. De vraag is niet óf ze hiermee in aanraking komen, maar hoe we hen kunnen begeleiden in het ontwikkelen van een gezonde relatie met technologie.

Spotlight: Katja Schipperheijn

Als internationaal erkende leerstrateeg heeft Katja Schipperheijn meer dan 15.000 kinderen bereikt met haar workshops over digitaal burgerschap. Haar expertise ligt in het verbinden van leerpsychologie met digitale vaardigheden, waardoor ze een brug slaat tussen de wereld van technologie en die van opvoeding en onderwijs.

Digitale etiquette: nieuwe gedragsregels voor een nieuwe tijd

Net zoals er in het fysieke leven gedragsregels bestaan, ontwikkelen zich ook in de digitale wereld nieuwe normen en waarden. Hoe gedraag je je respectvol online? Wanneer is het gepast om je smartphone te gebruiken? Digitale etiquette is een essentieel onderdeel van digitaal burgerschap.

Sanne Kanis Aaron Mirck

Niet appen tijdens het eten

In 'Niet appen tijdens het eten' bieden Aaron Mirck en Sanne Kanis praktische handvatten voor verantwoord omgaan met technologie in het dagelijks leven. Ze behandelen digitale etiquette in verschillende situaties en helpen bewustere keuzes te maken in ons digitale gedrag.
Boek bekijken

€ 24,99

Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen

Gemeenten. Bewustzijn. Privacy. - Het handboek voor informatie bewustzijn bij de lokale overheid

Erna Havinga

In het artikel 'Gemeenten. Bewustzijn. Privacy.' wordt beschreven hoe digitaal burgerschap ook speelt op het niveau van lokale overheden. Gemeenten verwerken veel persoonsgegevens van burgers en hebben een voorbeeldfunctie in het verantwoord omgaan met deze informatie. De auteur pleit voor meer bewustwording bij bestuurders en ambtenaren.

Artikel lezen

De platformsamenleving: nieuwe machtsstructuren

Onze digitale samenleving wordt in toenemende mate gevormd door grote online platforms zoals Facebook, Google en Uber. Deze bedrijven verzamelen enorme hoeveelheden data en hebben daarmee invloed op hoe we communiceren, nieuws consumeren en diensten gebruiken. Dit roept belangrijke vragen op over democratie, privacy en macht.

SPOTLIGHT: Steven de Waal

Dr. Steven de Waal combineert academische reflectie met praktijkervaring in bestuurlijke functies. In zijn werk onderzoekt hij hoe digitale ontwikkelingen de relatie tussen burgers, overheid en bedrijfsleven veranderen. Hij pleit voor een sterkere rol van burgers in het vormgeven van onze democratie in het digitale tijdperk. Meer over Steven de Waal

Steven de Waal

Civil Leadership as the Future of Leadership

In 'Civil Leadership as the Future of Leadership' onderzoekt Steven de Waal hoe digitale technologieën nieuwe vormen van burgerschap mogelijk maken. Hij analyseert hoe de traditionele machtsverhoudingen tussen overheid, burgers en instituties fundamenteel veranderen door digitalisering.
Boek bekijken

€ 20,95

Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen

Longread - De Platformsamenleving

Dave van Ooijen

De longread 'De Platformsamenleving' bespreekt hoe online platforms zoals Facebook, AirBnB en Uber de samenleving transformeren. Deze platforms zijn niet neutrale bemiddelaars maar actieve 'marktmeesters' die maatschappelijke waarden beïnvloeden. De auteur pleit voor meer transparantie en democratische controle over deze platforms.

Artikel lezen

Privacy en de rechtsstaat onder druk

Digitalisering stelt onze democratische rechtsstaat voor nieuwe uitdagingen. Algoritmes nemen steeds meer beslissingen die direct impact hebben op burgers, maar de werking ervan is vaak ondoorzichtig. Hoe beschermen we privacy en voorkomen we digitale uitsluiting? Dit vraagt om nieuwe wet- en regelgeving, maar ook om een kritische houding van burgers.

Maxim Februari

Doe zelf normaal

In 'Doe zelf normaal' onderzoekt filosoof Maxim Februari wat het betekent om burger te zijn in een digitale samenleving. Hij stelt fundamentele vragen over de impact van algoritmes op onze rechtsstaat en de verantwoordelijkheden van burgers, bedrijven en overheid.
Boek bekijken

€ 15,00

Vandaag voor 21:00 besteld, morgen in huis

Doe zelf normaal - Een geslaagd essay

Bertrand Weegenaar

Het artikel 'Doe zelf normaal - Een geslaagd essay' bespreekt Februari's boek en de actuele vragen die hij stelt over onze democratische rechten in het digitale tijdperk. Het artikel benadrukt het belang van AI-wijsheid bij wetgevers, parlementariërs en rechters om burgers te beschermen tegen misbruik van data.

Artikel lezen

"Eeuwenlange ontwikkelingen van onze democratische rechtstaat en de burgerlijke verworvenheden komen zomaar in het geding door het inzetten van AI en data. Politiek en wetgeving reageren doorgaans traag op technologische ontwikkelingen." Uit: Doe zelf normaal

Digitaal burgerschap in de opvoeding

Opgroeien in een gedigitaliseerde wereld brengt nieuwe uitdagingen met zich mee. Cyberpesten, desinformatie en schermverslaving zijn reële risico's. Tegelijkertijd biedt de digitale wereld ongekende mogelijkheden voor leren, creëren en verbinden. Hoe vinden we de juiste balans?

Remco Spithoven Cathy van Tuijl

Cyberpesten

Cyberpesten van Cathy van Tuijl en Remco Spithoven behandelt een van de schaduwzijden van het digitale tijdperk. De auteurs pleiten voor het aanleren van digitaal burgerschap als essentieel onderdeel van de aanpak van online pesterijen en het bevorderen van positief online gedrag.
Boek bekijken

€ 30,95

Verwachte levertijd ongeveer 2 werkdagen

Digitale burgertjes Digitaal burgerschap begint bij een gezonde balans tussen online en offline activiteiten. Schipperheijn benadrukt het belang van digitale sabbaticals: periodes waarin kinderen bewust offline zijn om te spelen, lezen of sporten. Dit helpt hen reflecteren op hun mediagebruik en bevordert hun welzijn.

Conclusie: gedeelde verantwoordelijkheid

Digitaal burgerschap is een gedeelde verantwoordelijkheid van individuen, opvoeders, scholen, bedrijven en overheden. In een samenleving waarin digitale en fysieke ruimtes steeds meer verweven raken, moeten we samen zoeken naar nieuwe vormen van ethiek, verantwoordelijkheid en solidariteit. Dit vraagt om kritische reflectie, dialoog en voortdurende educatie.

Door bewuste keuzes te maken in ons digitale gedrag, transparantie te eisen van technologiebedrijven en bij te dragen aan een respectvolle online cultuur, kunnen we bouwen aan een digitale samenleving die democratische waarden versterkt in plaats van ondermijnt. Digitaal burgerschap is geen bijzaak, maar een essentiële vaardigheid voor participatie in de 21e eeuw.