Een paar jaar geleden maakte ik voor het eerst kennis met het gedachtegoed van Conscious Capitalism via Nine Visions of Capitalism van Fons Trompenaars en Charles Hampden-Turner. Dat boek plantte het zaadje. Maar pas met Conscious Business van Hendrik-Jan van Es vielen voor mij alle puzzelstukjes echt op hun plek.
model
Van Es slaagt erin om het complexe en veelomvattende concept van bewust kapitalisme op een toegankelijke én inspirerende manier uiteen te zetten. Zijn model, met purpose in het midden en daaromheen vier kerngebieden – businessmodel, stakeholders, leiderschap en cultuur & organisatie – laat zien dat echt bewust ondernemen meer is dan een marketingtrucje of een ethisch sausje. Het vraagt om een fundamenteel andere manier van kijken naar waardecreatie, waarin samenwerking, verantwoordelijkheid en wederkerigheid centraal staan.
onderlinge samenhang
Wat het boek bijzonder maakt, is hoe helder het de onderlinge samenhang tussen deze elementen blootlegt. Het is niet voldoende om alleen een sterke purpose te formuleren of een open cultuur te hebben; bewust zakendoen vereist dat alle onderdelen met elkaar in balans zijn en elkaar versterken. Dat holistische perspectief maakt het model krachtig én toepasbaar – voor zowel grote corporates als kleinere bedrijven of teams binnen grotere organisaties.
praktijkvoorbeelden
De praktijkvoorbeelden in het boek spreken tot de verbeelding en maken het gedachtengoed tastbaar. Bedrijven als Auping, die hun duurzame matrasontwerp ook met concurrenten delen vanuit hun maatschappelijke missie, of Vebego, dat in overleg met NS de arbeidsomstandigheden voor schoonmakers structureel wist te verbeteren – het zijn stuk voor stuk cases die bewijzen dat een meer bewuste manier van werken niet alleen wenselijk, maar ook haalbaar is.
Kompas
Zelf werk ik niet in de directie van een bedrijf, maar dit boek heeft mij wel geholpen om met een andere bril naar mijn organisatie te kijken. Het zet aan tot reflectie én actie, ook binnen je eigen invloedsfeer. Dat is misschien wel het grootste compliment dat je een boek kunt geven: dat het iets in beweging zet.
Conscious Business biedt niet alleen een kompas voor bewuster ondernemerschap, maar laat ook zien hoe bedrijven een positieve kracht in de samenleving kunnen zijn. Niet door kapitalisme af te wijzen, maar door het bewust te herdefiniëren.
Een absolute aanrader voor iedereen die gelooft dat zakendoen ook anders kan – en moet.
Over Jeppe Kleijngeld
Jeppe Kleijngeld is hoofdredacteur bij M&A. Een tijdschrift en community rond Mergers en Acquisitions.