De marktconforme verzorgingsstaat

1 INLEIDING 9
Bestaande verklaringen voor de radicale transformatie van de Nederlandse verzorgingsstaat 11
Discursief institutionalisme: neoliberale ideeën stollen in instituties 13
De doorwerking van het neoliberalisme: ideeën, beleidspraktijken en beleidsuitkomsten 21
Opzet van het boek 31

2 MARKTCONFORM BELEID 33
Verklaringen voor de invloed van marktwerkingsbeleid 35
De ideologische context van het marktwerkingsbeleid: de ‘nieuwe zakelijkheid’ 38
De draaideur 44
De operatie Marktwerking, Deregulering en Wetgevingskwaliteit 47
Ideeën achter marktwerkingsbeleid 54
Beleidsinstrumenten 69
Depolitisering van kritiek 76
Invloed van de mdw-operatie 81
Neoliberalisering door marktwerkingsbeleid 84

3 VAN VOLKSHUISVESTING NAAR WONINGMARKT 87
Verklaringen voor de hervormingen in de volkshuisvesting 89
Kenmerken van neoliberaal woonbeleid 92
De draaideur van de volkshuisvesting 94
Verzelfstandiging van woningbouwcorporaties 101
Huurbeleid: residualisering 115
Bevordering eigenwoningbezit 126
Neoliberalisering van de volkshuisvesting 139

4 MARKTCONFORME SOCIALE ZEKERHEID 143
Verklaringen voor de hervorming van sociale zekerheid 145
Neoliberale sociale zekerheid 146
De draaideur van de sociale zekerheid 152
Ideeën over de hervorming van de sociale zekerheid 156
Beleidspraktijken bij de hervorming van sociale zekerheid 169
Uitkomsten van socialezekerheidshervormingen 179
Neoliberalisering van de sociale zekerheid 187

5 EPILOOG: NEOLIBERALISME IN DE L ANGE JAREN NEGENTIG 191
Lessen in consolidatie 193
Nederlands neoliberalisme in internationaal perspectief 198
Besluit 201

DANKWOORD 203
LIJST VAN A FKORTINGEN 205

BIJLAGEN 209
A. MDW-rapporten 209
B. Methoden en bronnen 230

NOTEN 236
BRONNEN 299
LIJST VAN FIGUREN EN TABELLEN 341
ILLUSTRATIEVERANTWOORDING 342
PERSONENREGISTER 343
ZAKENREGISTER 346