Lezen voor de toekomst  - Life Design

Mijn duurzaamheidsavontuur begon met het inspirerende idee van voorouderschap: handelen in het besef dat je keuzes invloed hebben op toekomstige generaties. Maar een idee alleen brengt nog geen verandering teweeg. Het daadwerkelijk vormgeven van een betekenisvol en duurzaam leven vraagt om actie, reflectie en experimenteren. Vanuit mijn achtergrond in IT en onderwijs ben ik gewend nieuwe ideeën te benaderen met een ‘hacking mindset’ en design thinking-principes. Tot mijn verrassing bleken die aanpakken verrassend goed te passen bij het vormgeven van je eigen leven.

Gelukkig bestaat daar zelfs een methode voor: Life Design. Designing Your Life van Bill Burnett en Dave Evans is in de creatieve industrie een begrip. Hun aanpak begint met twee kernvragen: waar sta je nu, met je unieke vaardigheden, ervaringen en wensen, en waar wil je naartoe? Dat laatste hoeft nog niet scherp te zijn—het mag gerust een vage droom zijn, een groot verlangen, zoals bij mij het omvormen van privé en werk tot iets dat duurzame impact maakt. Life Design nodigt uit tot ontwerpen, plannen maken en gefocust blijven op wat er voor jou echt toe doet. Burnett en Evans laten zich inspireren door concepten als flow, de positieve psychologie van Martin Seligman en de GRIT-methode van Angela Duckworth.

Deep Life Design

In Nederland vond ik een waardevolle verdieping in Ontwerp je leven (Deep Life Design) van Twan Verdonck. Zijn praktische werkboek ontstond uit persoonlijke nood en een zoektocht naar een nieuwe toekomst. Waar Burnett en Evans vooral de nadruk leggen op productiviteit, kiest Verdonck voor diepgang in zes levensdomeinen: Liefde, Spel, Werk, Niksen, Omgeving en Gezondheid. Je onderzoekt elk domein, ontwerpt kleine experimenten en houdt de resultaten bij. Analyse, inzicht, creatie en check wisselen elkaar af, waardoor je stap voor stap scenario’s ontwikkelt voor jouw toekomst.

Het proces was voor mij intensief en leerzaam. Tijdens de covidperiode had ik de tijd om te experimenteren met mijn eigen ontwerpen. Ik schetste, knipte, plakte en ontwikkelde vier ‘lijnen’ die ik de komende vijf jaar wilde volgen: duurzaam werken (groen), gezond oud worden (grijs), cultuur beleven (paars) en schrijven voor duurzaamheid (blauw). Aanvankelijk leek het onhaalbaar, maar door mijn ontwerpen te delen met een supportgroep werd het proces tastbaarder en groeide mijn vertrouwen.

Ikigai

Wat Deep Life Design extra waardevol maakt, is de integratie van Ikigai—de Japanse levensfilosofie die draait om ‘een reden van bestaan’. Verdonck verwerkt de vier kernvragen van Ikigai: waar hou je van, wat heeft de wereld nodig, waar kun je voor betaald worden, en waar ben je goed in? Voor mij resoneerden deze vragen sterker dan de zakelijke benadering van Burnett en Evans. Een toegankelijke introductie op Ikigai vind je in het gelijknamige boek van Héctor Garcia en Francesc Miralles.

Het schrijven kreeg voor mij een bijzondere plaats—de blauwe lijn. Je hoeft niet op de barricades te staan om activistisch te zijn; met woorden kun je minstens zoveel impact maken. Het riep nieuwe vragen op: waar wil ik over een paar jaar staan, en wat moet ik daarvoor nog leren?

Een betekenisvol leven met impact vraagt voortdurend om keuzes. Als de lijnen eenmaal duidelijk zijn, begint het puzzelen: aan welke doelen ga je werken, en hoe verdeel je je aandacht? Vijf jaar is voor mij een fijne horizon: lang genoeg om echt iets te veranderen, maar niet zo ver dat het abstract wordt. Het eerste jaar plan ik in detail, de jaren daarna globaal.

Mijn groene lijn, duurzaam werken, kreeg handen en voeten doordat ik mijn onderwijsprojecten koppelde aan de Sustainable Development Goals. Duurzame IT, hbo-ICT-onderwijs met aandacht voor GreenIT, Inner Development Goals en een Green Ambassador-certificaat—het waren tastbare stappen op weg naar meer impact.

Ontwerp je leven is geen eenmalig proces. Elk jaar in mei herzie ik mijn ontwerp, kijk ik wat goed ging en wat beter kan. Zo ontstaat telkens een nieuw beeld voor de toekomst.