‘IoT draait om het verzamelen van relevante data’

Je hoort veel over het IoT, maar er heerst nog veel onduidelijkheid. Wat is het nu eigenlijk?
IoT wordt gevormd door een netwerk van fysieke objecten die met elkaar communiceren en zijn voorzien elektronica, software en sensoren. Hierdoor zijn ze in staat om data te versturen en te ontvangen. Een IoT-systeem is een aantal losse onderdelen die via internet met elkaar zijn verbonden en die metingen uitvoeren, gegevens verzamelen en commando’s sturen. Sommige onderdelen meten uitsluitend iets, andere doen alles tegelijk. De IoT-keten begint met ‘domme’ producten waar je iets slims aan toevoegt, zoals een sensor die iets kan registeren of meten. Op de sensor zit ook een zender die via een netwerk data kan versturen of ontvangen. Deze data wordt naar een platform gestuurd en daar opgeslagen, geanalyseerd en eventueel gevisualiseerd in dashboards en applicaties voor de eindgebruikers. Een voorbeeld is een lantaarnpaal die feller gaat branden als er iemand dichterbij komt, of de thermostaat die vanaf een smartphone kan worden bediend.

Bedrijven en dienstverleners kunnen kosten besparen met IoT?
Je kunt met IoT kosten besparen door efficiënter te gaan werken. Een hogere efficiency realiseer je door goed te onderzoeken welke activiteiten meetbaar zijn in je bedrijfsproces. Voorspelbaar onderhoud –‘predictive maintenance’ – van machines en apparaten is een belangrijk voordeel van IoT. Je hoeft ze alleen uit de productie te halen als onderhoud echt nodig is en bespaart zo tijd én geld. Ook kun je met behulp van metingen vooraf bepalen wanneer bepaalde onderdelen vervangen dienen te worden. Met track & trace kun je het pakketje volgen dat je online hebt besteld. Supermarkten gebruiken deze IoT-toepassing om het logistieke proces deels te automatiseren. Ze krijgen een seintje als een vrachtwagen de winkel nadert en kunnen voorbereidingen treffen. Het lossen verloopt efficiënter en de vrachtwagen is sneller weer vertrokken. Ziekenhuizen maken ook gebruik van track & trace. Zo weten ze precies waar de hartmonitor en andere belangrijke medische apparaten zich bevinden en kunnen die effectiever en efficiënter inzetten.

Een hogere efficiency is een voorwaarde om verder te gaan met het ontwikkelen van nieuwe business modellen?
Omdat je metingen uitvoert, weet je wat er gebeurt in het productieproces en hoe klanten je product gebruiken. Je kunt zo het operationele proces én je product op orde brengen. Veel bedrijven blijven in deze fase steken; ze focussen uitsluitend op het maken van efficiencyslagen en realiseren belangrijke verbeteringen door sensoren aan te brengen op hun machines en producten. Toch ligt de échte uitdaging in het genereren van nieuwe business met behulp van IoT. Als je toegang hebt tot gebruikersdata, dan kun je klanten gepersonaliseerde aanbiedingen doen en ben je je concurrenten een stap voor. Je kunt ook nieuwe productkenmerken toevoegen en hiervoor extra kosten rekenen. Met gebruikersdata en door feedback  van klanten kun je ze ook proactief een aanbod doen. Je kunt met deze informatie bovendien je producten en diensten innoveren.

Alle ‘connected things’ genereren een enorme hoeveelheid data. Wat doe je ermee?
IoT verzamelt inderdaad een enorme hoeveel ongestructureerde data ofwel ‘big data’. Het is de bedoeling om deze big data te veranderen in smart data die je toegevoegde waarde bieden en waarop je snel kunt reageren. Je bepaalt eerst welke data je wilt verzamelen en hoe je dat gaat doen. Vervolgens kun je de gegenereerde big data verrijken en combineren met bijvoorbeeld klantgegevens, productgegevens en locatie- of geografische gegevens. Hierna analyseer je de verzamelde en verrijkte data. Je ziet nu precies hoe klanten jouw producten en diensten gebruiken en hoe ze die beoordelen. Deze informatie biedt je nieuwe inzichten om nóg meer tegemoet te komen aan hun wensen.

IoT stimuleert volgens u een ontwikkeling waarin bedrijven steeds meer een service gaan leveren in plaats van een product?
Business modellen van bedrijven uit de maakindustrie veronderstellen nog altijd dat een product na x jaar wordt vervangen. De gebruiker koopt dan een nieuw exemplaar. Behalve nieuwe sales en nieuwe omzet genereren deze business modellen ook nieuw afval. Ze passen daarom niet meer in deze tijd, waarin het accent ligt op duurzaam produceren en het realiseren van een optimale klantervaring. Gelukkig komen steeds meer bedrijven tot dit besef. IoT kan bijdragen aan deze mentaliteitsverandering, omdat je nu meer inzicht hebt in het aankoopgedrag en de klantbeleving. Gebruikmakend van deze informatie kunnen bedrijven overstappen van eenmalige-aankoop-businessmodellen naar duurzame service-businessmodellen; ze leveren dan een service in plaats van een product en stappen over op ‘servitization’ en duurzaamheid.

Waar moet je op letten als je begint met een IoT-project?
Het is goed om eerst te bepalen wat je motieven zijn en te kijken wat je concurrenten of ketenpartners doen op het gebied van IoT. In de wetenschap dat er uiteindelijk maar twee verdienmodellen mogelijk zijn: je bespaart door meer efficiency of je krijgt new business. Je dient vervolgens de gehele organisatie bij je IoT-initiatief te betrekken. Hiermee voorkom je in de toekomst interne tegenwerking en je weet zeker dat je niets mist. Ik zie veel projecten en concepten voortijdig uitdoven omdat er onvoldoende is nagedacht over de strategie en zaken niet zijn afgestemd. Ik raad ook om ‘security’ meteen vanaf het eerste begin onderdeel van je project te laten zijn. Op die manier voer je de juiste discussie over veiligheid en is het eindresultaat veilig.