Moord is natuurlijk de eerste gedachte bij schout Ten Grootenhuys en zijn hulp-schouten Held en Tengnagel. Naast een inbraak in het Oost-Indisch Huis, kantoor van het inmiddels machtige VOC, zijn er diverse onderzoeken gaande. Descartes wil zijn wetenschappelijke methode weleens toepassen op dit complexe onderzoek. Deze methode, in verschenen als zijn hoofdwerk Discours de la méthode, veronderstelt een waarheidsgetrouw onderzoek, complexe problemen opsplitsen in zoveel mogelijk stukken en stapsgewijze ordening in het onderzoek.
En zo gaan deze twee gelegenheidsdetectives de politieke en godsdiensttwisten die in Amsterdam op de achtergrond spelen te lijf. Heksenvervolgingen spelen een rol, handelsbelangen in de Oost, Galileo’s veroordeling door de Rooms Katholieke Kerk wegens ketterij, ze spelen allemaal een rol. Sommige op de voorgrond, anderen slechts als historische achtergrond. Wetenschappers zoals Vossius en Baerlius, de gerenommeerde medicus en anatomicus Nicolaes Tulp, kaartenmaker en drukker Blau, regent en burgemeester Bicker en Helena, zijn huishoudster, levensgezel en later moeder van zijn enige kind.
Na zijn kortstondig verblijf in Amsterdam zal Descartes nog naar Utrecht, Egmond en uiteindelijk in Zweden in 1650 sterven. Hij laat een imposante collectie werken na en is onder zijn Latijnse naam Cartesius één van de belangrijkste denkers en grondleggers van de empirisch wetenschap. Uiteraard vinden Clement en Descartes door onderzoek, analyse en deductie genoeg aanwijzingen om de doden in het juiste daglicht te stellen en meer rampspoed te voorkomen.
Hans Dooremalen heeft een interessant boek geschreven waarin de geschiedenis van het snel in aanzien en rijkdom groeiende Amsterdam een aantrekkelijk decor is voor dit mysterie. Het is geen snelle detective. Met uitstapjes naar religieuze conflicten en handelsperikelen binnen de VOC is het een aangename leeservaring tussen snelle thrillers.
Over Bertrand Weegenaar
Bertrand Weegenaar is als hogeschooldocent HBO-ICT werkzaam op Windesheim. Zijn voorliefde ligt bij de onderwerpen strategie, marketing, geschiedenis; biografieën en internet; e-business.