Blijven of gaan?

strong>In ‘Blijven of gaan?’ vertelt Saskia Harkema de verhalen van diverse Syrische vluchtelingen en vrijheidsstrijders. De auteur heeft de mensen die zij in haar boek een podium biedt, persoonlijk ontmoet en zij vertelden haar hun verhaal. Het verhaal van een mens achter de onvoorstelbare en macabere aantallen doden en vluchtelingen.

Harkema heeft deze personen sinds hun ontmoeting in 2014, stuk voor stuk gevolgd in hun leven en bij hun keuzes. Telkens stelde zij zich daarbij de vraag: ‘wat kan ik doen?’ Het antwoord op die vraag is dit boek. De verhalen gaan stuk voor stuk over hoop, veerkracht en moed. Harkema snijdt universele thema’s aan en nodigt uit ons met vluchtelingen te verbinden.

‘Hoe geef je les aan mensen die verleerd zijn te leven en alleen maar overleven? Die dag en nacht hebben omgewisseld omdat het gevaarlijk is te slapen als de bommen om hen heen suizen? Ze snappen er niks van dat ik de moeite heb genomen naar Zuid-Turkije af te reizen om hun les te geven.’

Harkema neemt haar lezers mee in een –voor ons- volkomen vreemde wereld. Een leven vol gevaar, oorlog en ellende. Het grijpt diep in je gevoel en laat je feitelijk achter met dezelfde vraag als die Harkema zelf had: ‘wat kan ik doen?’ Het opent je echter ook de ogen voor de heftige ellende en uitzichtloosheid waar deze mensen doorheen moeten. Dat geldt niet alleen voor Syrische vluchtelingen, maar voor elke vluchteling die zijn leven in eigen land niet zeker is.

‘Bassam is dood, hij heeft het niet gehaald. Hij heeft gegokt en verloren. Aanvankelijk kan ik het bijna niet bevatten. Oorlog is ineens helemaal niet abstract. Iemand die ik heb gekend, heeft zijn leven verloren.’

In een vrij directe stijl, die uitstekend pas bij hetgeen zij te vertellen heeft, doet Harkema gewag van de levens en de keuzes van haar hoofdpersonen. Ik hoop dat heel veel mensen dit boek ter hand zullen nemen. Het zal hen veel meer inzicht geven in het leven van vluchtelingen, de angsten, ontberingen en het gevoel van ontheemd zijn dat deze mensen noodgedwongen moeten ervaren. Dat is in elk geval wat dit boek bij mij heeft veroorzaakt.