Waarom we Europeaan zijn

Proloog 13

Deel 1: Een nationaal én Europees gevoel in de negentiende eeuw 27

A) Welkom in de negentiende eeuw: van het kanonschot tijdens de Franse Revolutie van 1789 tot het eerste pistoolschot van de Eerste Wereldoorlog in 1914 29
i) 1789-1848: Europa wordt verdeeld als een stuk kaas, een langdurige periode van politieke onrust en de steeds luidere roep om onafhankelijkheid 38
ii) 1848-1914: ‘IJzer en bloed’, het ontstaan van nieuwe Europese staten en nieuwe superioriteitsgevoelens 47

B) Het bouwen van een nationaal en een Europees huis 52
i) Staatsnationalisme met nieuwe steden en nieuwe helden 52
ii) Toenemende Europese verbondenheid in de negentiende eeuw: technologische veranderingen, een gemeenschappelijke geschiedenis en cultuur en het begin van een Europagevoel 63
A) Lang leve de technologie! Europese verbondenheid door machines, een nieuw spoorwegennet en het besef van een nieuwe tijd 63
B) Het bouwen aan een Europagevoel: het culturele Europa van kunstenaars, schrijvers en intellectuelen in het Parijs van de negentiende eeuw 68

C) Conclusie 80

Deel 2: Tussen Logos en Pathos en het verhaal van onze Europese verbondenheid 85

A) De Logos van Europese verbondenheid 87
i) De Europese verbondenheid door onze paspoorten 87
ii) De Europese verbondenheid door het geld in onze portemonnee 89
iii) De Europese verbondenheid door onze veiligheid en defensie 94

B) Op naar een Europese Pathos: een gevoel van Europees patriottisme 97
i) Hoe het niet moet: de lessen en valkuilen van het nationalisme 97
ii) De kracht van het gevoel: op naar een Europees patriottisme 101

Epiloog: waarom we Europeaan zijn 107

Bronnen 125
Dankwoord 135