De antiterroristen

De anarchist wordt niet langer beschouwd als menselijk, maar als een wild beest dat overal moet worden opgejaagd, beklaagde de anarchistische terrorist Émile Henry zich in 1894, kort nadat hij met een willekeurige bomaanslag in Parijs tientallen mensen doodde en verwondde. Uniek was zijn aanslag niet, het was er een uit vele.

Tijdens de eerste internationale golf van terrorisme eind negentiende eeuw ontploften alleen al in Europa tientallen bommen en werden presidenten en vorsten koelbloedig vermoord. Het was voor de Europese regeringen snel duidelijk dat ze een dreiging die zo grenzeloos was als het anarchisme onmogelijk alleen konden bestrijden. Politiechefs uit heel Europa kregen de vrije hand om gezamenlijk en naar eigen inzicht de eerste internationale terrorismebestrijding vorm te geven, ondanks het aanzwengelende nationalisme en de conflicterende internationale belangen.

In dit boek laat Wouter Klem op basis van uitvoerig archiefonderzoek zien hoe een nieuwe politiegeneratie -de antiterroristen - middels studiereizen, conferenties en de uitwisseling van de nieuwste technologieën het anarchistische gevaar in kaart bracht en bestreed. In heel Europa, waaronder in Nederland, kwamen nieuwe samenwerkingen van de grond. De antiterroristen zochten de morele en rechtsstatelijke grenzen op, richtten centrale politiebureaus in voor Europese surveillance en deelden vrijelijk persoonsgegevens en dreigingsrapporten. Henry had gelijk, heel Europa bundelde haar krachten tegen de anarchisten.

Wie altijd al wilde weten waar de contraterroristen vandaan kwamen, moet dit boek lezen. Wouter Klem schreef het eerste boek over het ontstaan van de strijd tegen terrorisme in Nederland in de negentiende eeuw. Grondig onderzocht, baanbrekend en ook nog zeer spannend en vlot geschreven. Een must om de hedendaagse worsteling met radicalisering en terrorisme in context te plaatsen. - Beatrice de Graaf

Wouter Klem (1988) studeerde geschiedenis in Leiden. Hij promoveerde in 2020 aan de Universiteit Utrecht op zijn onderzoek naar de terrorismebestrijding van de late negentiende eeuw.