Handboek Journalistiek

Voorwoord 6

1 Journalist van beroep 9
1.1 Professionele journalistiek 11
1.2 Functies van de journalistiek 14
1.3 Kritiek op de journalistiek 16
1.4 Positieve veranderingen 19
1.5 Wie is journalist? 22
1.6 Waakhonden en zwerfhonden 23
1.7 Maatschappelijke en persoonlijke achtergrond 24
1.8 Maatschappelijke ontwikkelingen 27
1.9 Journalistieke attitude 27
1.10 Soorten functies 36

2 Vergaren van informatie 41
2.1 Wat is nieuws? CABABA 43
2.2 Soorten nieuws en nieuwsgaring 52
2.3 Bronnen 60
2.4 Persberichten en persconferenties 66
2.5 Congressen en conferenties 67
2.6 Noteren en telefoneren 69

3 Verwerken van informatie tot een journalistiek product 73
3.1 Genres 75
3.2 Bepalen van het schrijfdoel 76
3.3 Bepalen van de inhoud 80
3.4 Schrijven van de tekst 82
3.5 Eindredactie 84
3.6 Webpagina’s 87
3.7 Cijfers en getallen 88
3.8 Bronvermelding en plagiaat 90
3.9 Egojournalistiek 91

4 Nieuwsbericht en nieuwsverhaal 95
4.1 Eisen aan het nieuwsbericht 97
4.2 Lengte en taalgebruik 98
4.3 Onderwerp van het nieuwsbericht 98
4.4 Vijf w’s en de h 99
4.5 Feitelijk, duidelijk en nauwkeurig 99
4.6 Hiërarchische opbouw 100
4.7 Leads 101
4.8 Openingszin 106
4.9 Overgangen 108
4.10 Werkwoordstijden 109
4.11 Identificatie en plaats van de bron 111
4.12 Zachtnieuwsberichten 112
4.13 Nieuwsverhaal 113
4.14 Creditline en dateline 116

5 Verslaggeving en soorten verslagen 119
5.1 Het verslag: kenmerken en soorten 121
5.2 Verslag voorbereiden 123
5.3 Gebeurtenis verslaan 127
5.4 Verslag schrijven 128
5.5 Nieuwsverslag 130
5.6 Vrij verslag 135
5.7 Incidentenverslag 139
5.8 Raadsverslag 141
5.9 Rechtbankverslag 142
5.10 Sportverslag 144
5.11 Recenserend verslag 145

6 Interview 149
6.1 Soorten interviews 152
6.2 Een interview maken 152
6.3 Fasen van het interview 153
6.4 Keuze van onderwerp, genre en persoon 154
6.5 Interview voorbereiden 155
6.6 Het gesprek 156
6.7 Vorm van het interview 163
6.8 Uitwerking van het interview 166
6.9 Nazorg 168

7 Achtergrondverhaal, reportage en overige genres 171
7.1 Achtergrondverhaal 173
7.2 Reportage 177
7.3 Schrijven van een reportage 182
7.4 Samengestelde productie 191
7.5 Nieuwsanalyse 192
7.6 Profiel, portret en necrologie 193
7.7 Recensie 195
7.8 Opinieverhaal 198
7.9 Commentaar en column 199
7.10 Andere genres 203

8 Koppen, intro’s, streamers en (foto)bijschriften 207
8.1 Koppen 209
8.2 Nieuwskoppen en koppen bij andere genres 214
8.3 Intro’s en streamers 222
8.4 Foto’s en bijschriften 223

9 Radio en televisie, podcast en mobiele journalistiek 231
9.1 Radio en televisie 233
9.2 Crossmedia 244
9.3 Podcast 245
9.4 Mobiele journalistiek 247
9.5 Datajournalistiek en datavisualisatie 249

10 Journalisten onder druk 255
10.1 Persvrijheid 257
10.2 Persveiligheid 261
10.3 Voorlichting en propaganda 263
10.4 Verdienmodel 267

11 Journalistieke dilemma’s 271
11.1 Wat is ethiek? 273
11.2 Soorten ethiek 276
11.3 Ethiek wordt steeds belangrijker 277
11.4 Ethische kanttekeningen 279
11.5 Verantwoorden 290

12 De ondernemende journalist 297
12.1 Medialandschap 300
12.2 Werken als zelfstandige 306

Bronnen en verantwoording 319
Register 324
Over de auteurs 331
Illustratieverantwoording 332