Containment: het opvangen en hanteren van spanningen in organisaties en leiderschap

Als professional in een organisatie heb je regelmatig te maken met spanningen, emoties en onzekerheden. Containment is een krachtig concept dat helpt deze spanningen op te vangen, te verwerken en in een hanteerbare vorm terug te geven. In deze verdieping ontdek je wat containment inhoudt, hoe het werkt in teams en organisaties, en hoe je het praktisch kunt toepassen in jouw werkomgeving.

Wat is containment?

Containment is een begrip afkomstig uit de psychoanalytische traditie en betekent letterlijk 'omvatten' of 'inhouden'. In organisaties verwijst het naar het proces waarbij moeilijke gevoelens en ervaringen worden opgevangen, verwerkt en in hanteerbare vorm teruggegeven. Het creëert een veilige ruimte waarin spanningen, angst en andere moeilijke emoties kunnen worden geuit en gehanteerd. Dit is essentieel voor diepgaande reflectie en ontwikkeling, zowel individueel als collectief.

Containment in teams: veiligheid creëren voor ontwikkeling

Teams hebben containment nodig om effectief te kunnen functioneren, vooral in onzekere en complexe situaties. Een team waarin containment aanwezig is, kan spanningen verdragen en benutten als bron voor ontwikkeling. Dit is met name belangrijk bij executive teams die regelmatig onder druk staan en complexe beslissingen moeten nemen.

Twee betekenissen van containment

Interessant is dat het woord 'containment' in verschillende contexten verschillende betekenissen heeft. Naast de psychologische betekenis van het opvangen en verwerken van emoties, heeft het in geopolitieke context een heel andere lading. Hier verwijst containment naar een strategie gericht op het indammen van de invloed of expansie van een vijandige mogendheid.

Containment als leiderschap-vaardigheid

Voor leiders is containment een essentiële vaardigheid geworden in de huidige complexe en onzekere wereld. Het vermogen om emoties op te vangen, te verwerken en in hanteerbare vorm terug te geven stelt leiders in staat om hun teams door verandering en onzekerheid te loodsen. Dit vraagt om een specifiek type leiderschap dat verder gaat dan command-and-control.

De onderstroom boven: containment en organisatiepatronen

Organisaties hebben vaak te maken met wat wel 'de onderstroom' wordt genoemd: onbewuste processen, onuitgesproken emoties en dynamieken die niet aan de oppervlakte komen maar wel grote invloed hebben op het functioneren. Containment speelt een cruciale rol bij het zichtbaar en hanteerbaar maken van deze onderstroom.

Containment in de praktijk brengen

Containment in de praktijk brengen vraagt om specifieke vaardigheden en een bepaalde houding. Het begint met bewustwording van eigen emoties en reacties, en het ontwikkelen van het vermogen om present te blijven bij spanning en ongemak. Vervolgens gaat het om het creëren van een veilige ruimte waarin emoties kunnen worden geuit zonder dat ze destructief worden.

Conclusie: containment als sleutel tot ontwikkeling in organisaties

Containment blijkt een essentieel concept voor iedereen die werkt met teams en organisaties. Het vermogen om emoties en spanningen op te vangen, te verwerken en in hanteerbare vorm terug te geven maakt het mogelijk om vastgelopen patronen te doorbreken en ruimte te creëren voor ontwikkeling. Of het nu gaat om executive teams, veranderprocessen of coaching, containment biedt een diepgaand kader voor het omgaan met de menselijke kant van organisaties. Door containment te oefenen en toe te passen kunnen leiders, coaches en adviseurs bijdragen aan veiligere, meer wendbare en uiteindelijk meer effectieve organisaties.