'Duurzaam veranderen' gaat over vier dominante veranderbenaderingen en de bijbehorende afwegingen die gemaakt kunnen worden om tot een verantwoorde keuze te komen. De auteurs hebben geen duidelijke voorkeur voor de een of andere benadering maar houden de lezers juist voor dat het vooral gaat om weten wanneer welke benadering te kiezen. 

'De taal van verandering' is oorspronkelijk een proefschrift dat later herschreven is tot praktijkboek. Het 400 pagina tellende boek is zeer lezenswaardig en boeit van het begin tot eind. Het boek biedt niet alleen een uitstekend overzicht van de diverse veranderstromingen, het maakt tevens inzichtelijk hoe veranderingen in de praktijk verlopen aan de hand van uitgebreid beschreven casussen.

Wie was de eerste organisatie adviseur in de geschiedenis? Dat was volgens William Bridges Jethro, adviseur van Mozes. In Bridges' zeer vrije interpretatie: 'Luister, Mozes. Er rapporteren te veel mensen aan jou. We bereiken het beloofde land nooit als je niet wat macht delegeert!' Een oud-collega van mij combineerde het adviseurschap met een aanstelling als dominee en zei altijd al dat er sinds het boek Exodus uit de bijbel, geen boek meer over verandermanagement geschreven hoeft te worden. Sinds Exodus is er echter een berg aan boeken over dit onderwerp bij gekomen, zoals u ongetwijfeld als lezer van managementboeken zal zijn opgevallen. Het is moeilijk om nog iets substantieels toe te voegen.

Organisatiekunde moet een lastig vak zijn voor studenten, zeker wanneer zij het verschijnsel 'organisatie' alleen van de buitenkant kennen. Dat geldt nog veel meer voor organisatieverandering; daar kun je pas wat mee als je bagage rijk is van ervaring. En daarmee kunnen de meeste studenten in het hbo en wo zich in het algemeen nog niet onderscheiden. Hoe zorg je er als studieboekenschrijver dan voor dat de materie voor deze doelgroep toch gaat leven? De auteurs van 'Change management', Lievers en Lubberding, hebben ervoor gekozen in deze behoefte te voorzien door een groot aantal casussen en voorbeelden in hun boek op te nemen. En dan niet zo maar een regel of tien per keer; een casus beslaat in dit boek gemakkelijk een hele pagina en meer.

Organisatiekunde moet een lastig vak zijn voor studenten, zeker wanneer zij het verschijnsel 'organisatie' alleen van de buitenkant kennen. Dat geldt nog veel meer voor organisatieverandering; daar kun je pas wat mee als je bagage rijk is van ervaring. En daarmee kunnen de meeste studenten in het hbo en wo zich in het algemeen nog niet onderscheiden. Hoe zorg je er als studieboekenschrijver dan voor dat de materie voor deze doelgroep toch gaat leven? 

De titel van het boek triggerde bij mij al een bekend onderbuik gevoel van er is iets gaande in de organisatie, maar ik kan er geen vinger achter krijgen. Tijdens het lezen wordt steeds goed duidelijk gemaakt wat de verschijnselen van gedoe zijn en vervolgens worden de achterliggende mechanismen duidelijk gemaakt.

In 'Gedoe komt er toch' worden 'klassieke' wijsheden over organisatieverandering aan de kaak gesteld. Met vaak rake observaties worden ideeën als 'heldere doelstellingen', 'betrokkenheid van medewerkers' en 'draagvlak creëren' tegen het licht gehouden.

Met plezier en herkenning las ik het boek 'Gedoe komt er toch'. Ik begeleid veranderingstrajecten. Keer op keer proef ik angst voor gedoe. De directie verwacht (en krijgt dus) weerstand. De werkvloer vreest opnieuw niet gehoord te worden (terecht). Zo gezamenlijk een positief proces ingaan?

Wie het inmiddels niet meer ziet zitten met de traditionele opvattingen over veranderen, kan zijn hart ophalen in 'Gedoe komt er toch'. Op een luchtige maar tevens duidelijke manier wordt beschreven wat er mis is met de op de klassieke leest geschoeide manier van veranderen. 

Het verhaal van Spencer Johnson (het verhaal is opgedragen aan Blanchard) is een fraaie metafoor voor de wijze waarop mensen veranderingen ervaren. Alle ingrediënten die een verandering toebehoren, worden in het kaasverhaal zeer herkenbaar beschreven. 'Wie heeft mijn kaas gepikt' beschrijft de primaire reactie van mensen om zich af te zetten tegen de verandering en de stappen die gezet moeten worden om weer verder te kunnen gaan.

Beel

Het lijkt wel of een bepaalde tak van sport pas serieus kan worden genomen, als zich er twee broers om bekommeren. Zo denk ik aan Erwin en Ronald Koeman en in de advocatuur aan de gebroeders Anker. In het vak Verandermanagement kennen we de gebroeders Wouter en Steven ten Have.

Verandertrajecten mislukken vaak, een bekend geluid! En meestal gaat dat gepaard met een nieuwe aanpak of methode. Aan de al forse reeks boeken over change management hebben heeft Dirk-Jan de Bruijn het boek 'De kunst van het implementeren' toegevoegd.

Het boek 'De Change maker' wordt door de auteur omschreven als een how-to-guide boek voor mensen die doelbewust willen veranderen of vernieuwen. Het boek is bedoeld voor drie type mensen, de zelfstandige ondernemer, de manager in een bedrijf en de student, die zelf graag de touwtjes in handen neemt. Een andere afbakening waar de auteur een keuze in heeft gemaakt is het soort verandering. In zijn boek staan de doelgerichte kleinschalige verandertrajecten centraal.

"Als je mij vraagt wat belangrijker is of waarom we hier zijn zou ik zeggen: het ontwikkelen van mensen", merkte Van Duin op. "Resultaten zullen volgen, daar ben ik van overtuigd" Bedrijfsbiografieën behandelen de laatste jaren met name de teloorgang van grote bedrijven: Baan, Ahold, Enron, Philips etc.

In de inleiding poneren de schrijvers de stelling dat veel boeken over verandermanagement een te geringe theoretische onderbouwing hebben. Ik laat deze uitspraak graag aan hen over, wel is het zo dat zij in hun goed leesbare boekje op een bijna waakzame manier het veranderproces beschrijven en van instrumenten voorzien.