We krijgen in deze digitale tijd dagelijks talloze prikkels binnen. Ons brein is niet geoefend om daar mee om te gaan. In plaats van slimmer worden, stagneert ons IQ en er is sprake van een burn-out-epidemie. Tijd voor een antigif: bevlogenheid en veerkracht.

'Zelfbedrog zit vaak diep vanbinnen', zegt managementwetenschapper en leiderschapscoach Bas Kodden. Volgens hem realiseren velen van ons zich niet eens dat we onszelf saboteren.

Een beter bestuur begint bij de ambtenaar, schrijven ambtenaren Ronald Derks en Bas van Leeuwen in De ideale ambtenaar. Nee, de ideale ambtenaar bestaat natuurlijk niet. Of je moet zeggen dat er in potentie honderdduizenden zijn. Want de ideale ambtenaar schakelt soepel.

Hiërarchie is ingesleten in corporate Nederland. Maar wie piramides bouwt met macht bovenin, slaat figuurlijk innovatie door medewerkers aan de onderkant dood. Managers hebben een overlevingsmechanisme: ze houden informatie achter om zo hun positie te verdedigen en te rechtvaardigen. Arko van Brakel: ‘Geef je mensen vrijheid en verantwoordelijkheid dan krijg je als bonus innovatie en eigenaarschap.’ De tijd is rijp voor psychologische veiligheid en fuck-up friday.

Een beter bestuur begint bij de ambtenaar, schrijven gemeenteambtenaren Ronald Derks (Delft) en Bas van Leeuwen (Amsterdam) in De ideale ambtenaar. Het boek is een handreiking aan ambtenaren die op zoek zijn naar de juiste mix van bureaucraat, ondernemer en verbinder.

Medewerkers hebben vaak goede innovatieve ideeën. Het topmanagement ziet in de snel veranderende wereld ook vaak de waarde van die ideeën van de werkvloer. Maar het is volgens innovatiepiraat Kim Spinder vaak middle management dat vernieuwing tegengaat.

Veel bedrijven investeren in technologische innovatie. Toch leiden deze investeringen niet altijd tot nieuwe producten en diensten. Wat hier vaak meespeelt, is dat medewerkers de meerwaarde er niet van zien en dan heeft een innovatietraject weinig kans van slagen. Auteur Kim Spinder laat in Het kleine innovatieboek zien dat een cultuurverandering noodzakelijk is om succesvol te innoveren. Geef medewerkers gelegenheid om zelf vernieuwende ideeën te bedenken en met collega’s verbeteracties op te starten. Zonder stroperige bureaucratie en onnodige bemoeienis van bovenaf.

We weten inmiddels wel dat we als organisatie anders moeten handelen. Minder hiërarchisch, flexibeler, wendbaarder en meer eigenaarschap dichter in de praktijk… ‘Alleen is ons denken nog niet veranderd’, stelt Wouter Hart. ‘We moeten ons denkmodel nog veranderen.’

Joep Schrijvers, schrijver van de bestseller Hoe word ik een rat?, is al zeven jaar bezig met een alomvattende studie naar hoe wij in de westerse wereld aankijken tegen leiderschap. In de achtentwintig eeuwen die sinds Homerus verstreken zijn, hebben de opvattingen uit de Klassieke Oudheid weinig aan waarde ingeboet. De literatuur van de laatste 25 jaar staat in een lange, rijke traditie.