Gijs Mensing - Cultuur en flow

Weinig bedrijven slagen daar echt in, omdat er te eenzijdig tegen innovatie aangekeken wordt.

Als je echter de innovatiekracht binnen je organisatie wil vergroten, moet je ervoor zorgen dat deze in een ‘flow’ komt waarbij mensen geïnspireerd zijn om het verschil te maken, de ruimte nemen om dat te doen en daarin ook ondersteund worden. Er vier drijvers voor deze ‘organisatieflow’: committeer aan je identiteit, creëer een innovatiecultuur, durf te kiezen, en activatie in de dagelijkse praktijk. In deze column: hoe creëer je een innovatiecultuur.

De kracht van cultuur op de prestaties van een bedrijf wordt nogal eens onderschat. Maar cultuur vormt niet minder dan de basis voor het succes (of falen) van elke visie, strategie of tactiek. Dus ook op innovatievlak. Ook wordt cultuur vaak als iets groots beschouwd en moeilijk te beïnvloeden. Natuurlijk, het veranderen van een cultuur is lastig, maar er zijn wel degelijk een aantal knoppen waar je aan kan draaien om de innovatiecultuur direct te beïnvloeden.

Cultuur gaat over normen, waarden en gedrag. Een belangrijk startpunt voor de innovatiecultuur die je nastreeft, is het DNA van de organisatie. Hierin zitten elementen die kunnen helpen om het innovatieve karakter van de organisatie te vergroten. Denk aan waarden als ondernemerschap, nieuwsgierigheid, rebelsheid of competitiviteit. Maar er is ook een snellere weg voor het vergroten van de innovatiekracht: het inspireren en uitdagen van gedrag.

Een van die gedragingen zit in het geven van vertrouwen. Mensen moeten het vertrouwen voelen om vrij te zijn om op zoek te gaan naar nieuwe waarde. Er zijn verschillende pragmatische manieren om dit te stimuleren, door bijvoorbeeld output gedreven te sturen, zelf het werkritme laten bepalen, autonomie te geven, of door je (als leider) kwetsbaar op te stellen.

Daarnaast moeten mensen fouten mogen maken. Innovatie is er alleen als geëxperimenteerd wordt, als er fouten worden gemaakt waarvan geleerd wordt. In zo’n omgeving zoekt men de grenzen op om zo waarde te ontdekken. Fouten, zeker de lessen die te trekken zijn uit fouten, zijn zeer waardevol voor de organisatie, en nog groter als de leiding toegeeft het ook niet altijd te weten, en zelfs de grootste blunders (naast successen) periodiek viert.

Ook is het type talent in de organisatie zeer bepalend voor het innovatievermogen. Innovatieve organisaties zijn gebaat bij vaardigheden als ontwerpen, klantgericht denken, hoogwaardige technologische kennis en ondernemerschap. Zorg dat deze talenten worden aangetrokken en de ruimte krijgen om hun vaardigheden voor je te laten werken. Actief laten werken dus, zorg dat deze mensen voorop lopen.

Een laatste belangrijk driver is iets wat je niet direct binnen de factor cultuur zou verwachten: een innovatieproces. Om bepaald gedrag te stimuleren en denkstappen te maken, is het goed om mensen te inspireren en uit te dagen een bepaald proces te volgen. Belangrijke basiselementen voor dat proces zijn: opereren vanuit een heldere en gedeelde visie, diepe klantkennis, denken en handelen in opties (niet in die ene oplossing), en valideren van aannames voordat je gaat schalen. Een (goed) proces is kortom een uitstekende manier om uit te nodigen tot bepaald gedrag.

Cultuur verander je niet in één keer, dat gaat stapje voor stapje. Dus geef jezelf de vrijheid om het ook zo te doen. Pak een specifiek vraagstuk bij de hand, en pak dat eens anders aan. Om daarvan uit de verandering zich als een olievlek te laten verspreiden, resulterend in een innovatieve organisatieflow.

Gijs Mensing is Strategy Designer bij Business Models Inc.