Een nieuwe editie (2011) van het boek over kwalitatief onderzoek in onderwijs, geschreven door de inmiddels gepensioneerde dr. Marilyn Lichtman. Zij voegt in deze editie de nieuwe media toe in niet alleen bronnen voor literatuur en informatie, maar ook het gebruik van nieuwe media in het doen van kwalitatief onderzoek.
Interessant overzicht in het eerste hoofdstuk van de geschiedenis van het kwalitatief onderzoek. Lichtman schrijft over de lastige weg die het kwalitatief onderzoek heeft doorlopen. Door kwantitatief onderzoekers wordt er (nog steeds?) neerbuigend gedaan over het onderzoek waarbij de invloed van de onderzoeker op het onderzoek wordt erkend.
Hoewel het boek duidelijk geschreven is voor mensen die onderzoek doen binnen het onderwijsveld, is het een goede leidraad voor iedereen die meer wil weten over kwalitatief onderzoek.
De definitie van Lichtman voor kwalitatief onderzoek luidt: ‘Qualitative research is a general term. It is a way of knowing in which a researcher gathers, organizes, and interprets information obtained from humans using his or her eyes and ears as filters. It often involves in-depth interviews and/or observations of human s in natural, online, or social settings. It can be contrasted with quantitative research, which relies heavily on hypothesis testing, cause and effect, and statistical analyses.’
Er zijn drie delen in het boek; deel I laat de geschiedenis en invloeden zien. Er wordt gesproken over de 10 belangrijkste elementen in kwalitatief onderzoek. De ethische zaken komen langs en er worden vijf populaire onderzoeksmethoden (ethnography, grounded theory, phenomenological inquiry, case study, narrative inquiry approaches) besproken.
Daarna komen er nog een aantal extra methoden (mixed methods, autoethnography, feminist research, postmodernism + critical theory) langs, waarbij Lichtman duidelijk is over de hoeveelheid nieuwe informatie die (nu nog steeds) ontstaat in dit veld. Het is een vakgebied in beweging, dat open staat voor invloeden uit allerlei richtingen.
In deel II wordt gesproken over het vergaren van data, het organiseren van het onderzoek en het analyseren van de gegevens. In dit deel wordt gesproken over social media, het internet, technologie. Maar ook de rol en functie van een literatuurstudie (en hoe dat verschilt van kwantitatief onderzoek).
In deel III komt alles bij elkaar en geeft Lichtman een inkijkje naar de toekomst.
Het is een leerboek, maar door de manier waarop het geschreven is blijft het een boek dat voor iedereen die meer wil weten over deze ‘nieuwe’ manier van onderzoek doen interessant is. Met de groeps- en individuele opdrachten aan het eind van ieder hoofdstuk wordt de theorie gelijk toepasbaar voor iedereen.
In mijn werk aan universiteiten en hogescholen zie ik dat er in het onderwijs nog steeds veel te veel gekeken wordt naar de structuren die bij kwantitatief onderzoek horen. Het wordt tijd dat we het kwalitatief onderzoek volledig omhelzen. Ik raad dan ook een ieder die zich bezig houdt met innovatie, innovatieve manieren van werken, of creativiteit, aan om dit boek te lezen en daarna zelf op zoek te gaan naar nog weer nieuwere vormen van onderzoek.
Over José Otte
Dr. José W. Otte MBA werkte als waarderend onderzoeker met een bedrijfskundige gedragswetenschappelijke achtergrond. Zij faciliteerde sociale innovatie door het introduceren van dialooggroepen waarin gewerkt werd met bijzondere vragen. Ze was verbonden aan Mizu. José geniet inmiddels van een welverdiend pensioen, en recenseert geen boeken meer.