Lucratief belang in de Wet IB 2001

Voorwoord / V
Opzet brochure / VII
Lijst met gebruikte afkortingen / XV

HOOFDSTUK 1
De lucratiefbelangregeling, achtergrond en ratio / 1
1.1 Achtergrond van de lucratiefbelangregeling / 1
1.1.1 Het inkomensbegrip en boxenstructuur van de Wet IB 2001 / 6
1.1.2 De private-equity- en managementparticipatiepraktijk / 9
1.1.3 Waarom een lucratiefbelangregeling? / 10
1.1.4 Wat als er geen lucratiefbelangregeling zou zijn? / 13
1.2 De lucratiefbelangregeling in kort bestek / 15
1.2.1 Belangrijkste kenmerken / 15
1.2.2 Plaats in de Wet IB 2001 / 18
1.2.3 Kritiek op de lucratiefbelangregeling / 20
1.2.4 Evaluatie lucratiefbelangregeling / 22
1.3 Leverage, carried interest en distributiewaterval / 23
1.3.1 Leverage (hefboomwerking) nader beschouwd / 24
1.3.2 Carried interest / 26
1.3.3 De distributiewaterval / 26

HOOFDSTUK 2
Lucratiefbelangkwalificatie / 31
2.1 Algemene aspecten / 31
2.1.1 Opbouw van art. 3.92b Wet IB 2001 / 31
2.1.2 Onmiddellijk en middellijk gehouden vermogensbestanddelen / 32
2.2 Art. 3.92b lid 1 letter a Wet IB 2001 (beloningsoogmerk) / 35
2.2.1 Algemene kenmerken beloningsoogmerk / 35
2.2.2 Feiten en omstandigheden die relevant zijn voor het beloningsoogmerk / 39
2.2.3 Situaties die niet onder het beloningsoogmerk vallen / 41
2.2.4 Beloningsoogmerk in de jurisprudentie / 46
2.3 Art. 3.92b lid 1 letter b Wet IB 2001 (schulden met kwijtscheldingsfaciliteit) / 49
2.3.1 Beloningsoogmerk bij schulden met kwijtscheldingsfaciliteit / 50
2.3.2 Rechtens dan wel in feite / 51
2.3.3 Middellijk gehouden schuld met kwijtscheldingsfaciliteit / 51
2.3.4 Voorbeeld schuld met kwijtscheldingsfaciliteit / 52
2.3.5 Pakketbenadering? / 52
2.4 Art. 3.92b lid 2 t/m 4 Wet IB 2001 (aandelen, vorderingen en rechten) / 53
2.4.1 Dynamische toets / 54
2.4.2 Rechtstreeks samenhangende schulden / 55
2.5 Art. 3.92b lid 2 Wet IB 2001 (aandelen) / 56
2.5.1 Art. 3.92b lid 2 aanhef en letter a Wet IB 2001 (‘hefboomaandelen’) / 56
2.5.2 Art. 3.92b lid 2 aanhef en letter b Wet IB 2001 (aandelen met een preferentie van ten minste 15%) / 63
2.6 Art. 3.92b lid 3 Wet IB 2001 (lucratieve vorderingen) / 64
2.7 Art. 3.92b lid 4 Wet IB 2001 (lucratieve rechten) / 68
2.7.1 Vermogensrechten die economisch overeenkomen of vergelijkbaar zijn met aandelen van lid 2 letter a / 69
2.7.2 Voorbeelden van met art. 3.92b lid 2 letter a Wet IB 2001 economisch vergelijkbare vermogensrechten / 76
2.7.3 Vermogensrechten die economisch overeenkomen of vergelijkbaar zijn met aandelen van art. 3.92b lid 2 letter b Wet IB 2001 / 81
2.7.4 Vermogensrechten die economisch overeenkomen of vergelijkbaar zijn met vorderingen van lid 3 / 81
2.7.5 Overige rechten en verplichtingen die onder art. 3.92b lid 4 Wet IB 2001 vallen / 82
2.7.6 Voorbeelden van overige rechten en verplichtingen die onder lid 4 vallen / 83
2.7.7 Pakketbenadering / 88
2.8 Art. 3.92b lid 5 Wet IB 2001 (verbonden personen) / 90
2.9 Wie is lucratiefbelanghouder? / 92
2.9.1 Huwelijksvermogensrecht en lucratief belang / 92
2.9.2 Juridisch en economisch belang lopen uiteen / 93
2.9.3 Certificering / 93
2.9.4 Van eigendom afgeleide rechten, zoals optierecht of vruchtgebruik / 94

HOOFDSTUK 3
Resultaatbepaling / 95
3.1 Art. 3.94 jo. 3.95 Wet IB 2001 (quasiwinstregime) / 95
3.1.1 Resultaat uit één of meer werkzaamheden (art. 3.90 Wet IB 2001) / 96
3.1.2 Totaalwinstregime van toepassing / 100
3.1.3 Totaalwinst uit een lucratief belang / 100
3.1.4 Totaalwinst uit een middellijk lucratief belang / 110
3.1.5 Jaarwinstbepaling voor de lucratiefbelanghouder / 112
3.1.6 De actief- en passiefzijde van de lucratiefbelangbalans / 117
3.1.7 Schulden in verband met een lucratief belang / 119
3.1.8 Vervreemding van een lucratief belang / 121
3.2 Art. 3.95b lid 1 t/m 4 Wet IB 2001 (resultaatbepaling lucratief belang) / 124
3.2.1 Art. 3.95b lid 1 Wet IB 2001 (opgeofferd bedrag) / 125
3.2.2 Art. 3.95b lid 2 Wet IB 2001 (genietingstijdstip middellijke voordelen) / 132
3.2.3 Art. 3.95b lid 3 Wet IB 2001 (vervreemdingsfictie omzettingen) / 134
3.2.4 Art. 3.95b lid 4 Wet IB 2001 (verliesaftrekuitsluiting) / 137
3.3 Art. 3.95b lid 5 Wet IB 2001 (AB-variant, de keuzeregeling voor het AB-regime) / 138
3.3.1 AB-variant is een keuze voor het aanmerkelijkbelangregime / 138
3.3.2 Middellijke structuur vereist / 140
3.3.3 De doorstootregeling / 140
3.3.4 Tot het bedrag van de voordelen inkomen uit aanmerkelijk belang genoten / 146
3.3.5 Niet voldaan wordt aan de dooruitdeling, dubbele heffing / 147
3.4 Doorschuifregelingen / 148
3.4.1 De doorschuifbepalingen die gelden voor lucratiefbelanghouders / 149
3.4.2 Overgang krachtens huwelijksvermogensrecht / 150
3.4.3 Echtscheiding / 151
3.4.4 Overlijden / 152
3.4.5 Fusie, splitsing en ruil / 155
3.5 Genieten en toerekening van het lucratiefbelangresultaat door gehuwden en partners / 159
3.5.1 Wie geniet lucratiefbelangvoordelen en hoe luiden de toerekeningsregels? / 160
3.5.2 Wie geniet aanmerkelijkbelangvoordelen? / 161
3.5.3 Toerekeningsperikelen bij de AB-variant / 162
3.6 Tarief / 163
3.6.1 Progressief tarief, tenzij AB-variant / 163
3.6.2 Belastingdruk lucratiefbelanghouder / 164
3.6.3 Belastingdruk op kosten en opbrengst / 166

HOOFDSTUK 4
Internationale aspecten / 167
4.1 Inleiding / 167
4.1.1 Overzicht internationale aspecten / 167
4.1.2 Samenloop ROW en AB / 168
4.1.3 Verdragskwalificatie / 168
4.2 Internationale aspecten onmiddellijk gehouden lucratief belang / 175
4.2.1 Binnenlands belastingplichtige onmiddellijkelucratiefbelangvoordeel / 175
4.2.2 Buitenlands belastingplichtige onmiddellijkelucratiefbelangvoordeel / 177
4.2.3 Emigratie onmiddellijkelucratiefbelangvoordeel / 178
4.2.4 Immigratie onmiddellijkelucratiefbelangvoordeel / 179
4.3 Internationale aspecten aanmerkelijk belang / 181
4.3.1 Binnenlands belastingplichtige aanmerkelijkbelanghouder / 181
4.3.2 Buitenlandse belastingplichtige aanmerkelijkbelanghouder / 181
4.3.3 Niet belastingplichtige aanmerkelijkbelanghouder / 182
4.3.4 Dubbele heffing en voorkomingsregels aanmerkelijk belang / 182
4.3.5 Emigratie van de AB-houder / 183
4.4 Internationale aspecten middellijk gehouden lucratief belang / 184
4.4.1 Binnenlands belastingplichtige middellijkelucratiefbelangvoordeel / 185
4.4.2 Buitenlands belastingplichtige middellijkelucratiefbelangvoordeel / 186
4.4.3 Emigratie middellijkelucratiefbelangvoordeel / 187
4.4.4 Immigratie middellijkelucratiefbelangvoordeel / 188

HOOFDSTUK 5
Raakvlakken met andere regelingen / 191
5.1 Raakvlakken met loonbelasting / 192
5.1.1 Belastingplicht Wet LB 1964 / 193
5.1.2 Loonbegrip / 194
5.1.3 Loon in de vorm van vermogensrechten en het waarderingsvraagstuk / 198
5.1.4 De 30%-regeling, inkomende werknemers / 201
5.2 Raakvlakken met het resultaat uit overige werkzaamheden / 203
5.2.1 Een lucratief belang belast als ‘klassiek’ ROW / 204
5.2.2 Terbeschikkingstellingsregelingen / 206
5.2.3 Onzakelijke elementen, onzakelijke lening en garantstelling / 209
5.3 Raakvlakken met de aanmerkelijkbelangregeling / 211
5.3.1 Kwalificatie als aanmerkelijkbelanghouder / 212
5.3.2 Direct of indirect aanmerkelijk belang / 214
5.3.3 Soortregeling / 214
5.3.4 Inkomen uit aanmerkelijk belang / 216
5.3.5 Doorschuifregelingen / 217
5.4 Raakvlakken met inkomen uit sparen en beleggen / 217
5.4.1 Box 3-regime / 218
5.4.2 ‘Lucratieve’ vermogensrechten in box 3 / 220
5.5 Raakvlakken met de vennootschapsbelasting / 221
5.5.1 Heffing van vennootschapsbelasting naast lucratiefbelangheffing / 221
5.5.2 Vennootschapsbelasting in een lucratiefbelangstructuur / 221
5.6 Raakvlakken met schenk- en erfbelasting / 224
5.6.1 Schenking van lucratieve aandelen / 224
5.6.2 Erven van lucratieve aandelen / 226
5.6.3 Bedrijfsopvolgingsregeling / 226

HOOFDSTUK 6
Integratiecasus Green Capital / 227
6.1 Green Capital, Energy Fund, Wattage BV en de managers / 228
6.1.1 Onmiddellijke structuur / 229
6.1.2 Positie van de managers / 230
6.1.3 Middellijke structuur / 231
6.1.4 Distributiewaterval / 232
6.1.5 Middellijke structuur is meest optimaal / 233
6.2 Certificering en schenking / 234
6.2.1 Certificering aandelen targetmanagers / 234
6.2.2 Schenking van certificaten / 235
6.2.3 Niemand heeft een aanmerkelijk belang, iedereen heeft een lucratief belang / 236
6.2.4 De verdeling van de opbrengst na dubbele certificering / 236
6.3 Herstructurering / 237
6.3.1 Aandelenfusie of ruil / 238
6.3.2 Toe- of uittreden van managers / 238
6.3.3 Bad leaver en negatief loon / 239
6.4 Lucratief belang en bedrijfsopvolging / 241
6.4.1 Gefaseerde bedrijfsopvolging Pi BV / 242
6.4.2 Gefaseerde bedrijfsopvolging, is sprake van een ‘reguliere bedrijfsopvolging’? / 243
6.4.3 Is de bedrijfsopvolging zakelijk? / 243
6.4.4 Is voldaan aan het beloningsoogmerk? / 244
6.5 Huwelijk, echtscheiding en overlijden / 245
6.5.1 Het huwelijk van Z / 245
6.5.2 De echtscheiding van A / 246
6.5.3 Z overlijdt / 246
6.6 Enkele internationale aspecten / 248
6.6.1 DeeItijdmanagement in Frankrijk / 248
6.6.2 Buitenlandse lucratiefbelanghouder werkt in Nederland / 249
6.6.3 Emigratie naar Frankrijk / 250
6.7 De co-investering van fondsmanager A / 251
6.7.1 Co-investeren en pakketbenadering / 251
6.7.2 Co-investering in Voltage BV / 252
6.7.3 De fiscale kwalificatie van de opbrengst / 252
6.7.4 Disproportioneel rendement / 253

Literatuurlijst / 255
Jurisprudentieregister / 259